بازتاب نقش تمثیلی خورشید (آفتاب) در آیینه‌ی غزل نزاری قهستانی

نویسنده

  • محمد حاجی ابادی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد آزادشهر دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
چکیده مقاله:

حکیم نزاری قهستانی از شاعران شیرین زبان و نادره گفتار ادب فارسی در نیمه دوم قرن هفتم وآغاز قرن هشتم هجری قمری است. دیوان اشعارش، فرهنگ نامه‌ای از دین، حکمت، عرفان و آمیخته‌ای از فرهنگ عمیق ایران، یونان، هند و شریعت مقدس محمدی (ص) است. شعر حکیم ابزاری برای انعکاس دردهای مردم زحمت کش و ستم دیده بوده است و غزلش آب زلال چشمه عشق و جنون و شعله‌ی شوق و وجد و حال. نزاری مضامین و مفاهیم والای شعریش را به انواع علوم بلاغی و تصویرهای شاعرانه بدیع به ویژه تشبیه، استعاره و تمثیل آراسته و هنرمندیش را به خوبی در این زمینه آشکار ساخته است. شاعر برای بیان نمادین و تمثیلی اندیشه‌های خویش به خورشید و واژگان مترادف آن نظر داشته است که می‌توان اشارات نمادین و عرفانی آن را در شعرش مشاهده کرد. کاربرد تمثیلی خورشید در شعر نزاری ناشی از کهن الگوهای موجود در ناخودآگاهی جمعی اوست که ریشه در اساطیر و باورهای نوع انسان دارند. پژوهنده در پژوهش پیش رو بر آن است که به روش توصیفی – تحلیلی نقش تمثیلی خورشید (آفتاب) را در غزل حکیم نزاری مورد کنکاش قرار دهد تا به ژرفای شگفت انگیز اندیشه‌ی خاص این شاعر تصویرگر پی ببرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

یکسانی های محتوایی غزلیات و مثنوی «دستورنامه» نزاری قهستانی

ادب تعلیمی همواره یکی از گسترده­ترین عرصه­های هنرنمایی بسیاری از سخنوران و پدیدآورندگان آثار ادبی بوده است، که به واسطه­ی خلاقیت و جاذبه­ی سخن، به آموزه­ها و تعالیم خویش اثربخشی و توان نفوذ ده­چندان در دل مخاطبان بخشیده­اند. منظومه­ی «دستورنامه» نزاری قهستانی، مثنوی کوتاهی است که به ظاهر در شرح آداب و رسوم باده­نوشی و به انگیزه­ی تعلیم و اندرز فرزندانش سروده است. اما آشنایی با ویژگی­های سبکی و ...

متن کامل

تحلیل سبکی لایۀ نحوی منظومۀ ازهر و مزهر نزاری قهستانی

در این مقاله، پس از شرح مختصری دربارۀ نزاری قهستانی و منظومۀ ازهر و مزهر وی، مقوله‌هایی تحت عنوان سبک، سبک‌شناسی و سبک‌شناسی لایه‌ای تعریف ‌شده ‌است. سپس بر مبنای فرمول کوکران، از این منظومه نمونه‌گیری شد و بر اساس روش‌های آماری، مؤلّفه‌هایی چون ترتیب اجزای جمله‌ها، سبک و ساختمان جمله‌ها، طول جمله‌ها، وجهیّت، نقش معنایی جملات و صدای دستوری بررسی گردید. نتای...

متن کامل

بررسی عنصر تشبیه در غزلیات نزاری قهستانی ( غزل 1 تا 500 )

نزاری قهستانی از شاعران توانا و پرکار اما گمنام قرون هفتم و هشتم هجری قمری است که لزوم پژوهش های بیشتر در زمینه شناساندن هر چه بیشتر او ، احساس می شود . این تحقیق سعی دارد گامی هر چند کوچک در این زمینه بردارد. این رساله شامل سه بخش است : بخش اول (کلیات ) شامل سه فصل است : فصل اول نگاهی گذرا به زندگی و آثار نزاری دارد. فصل دوم به تشبیه و تقسیمات آن و فصل سوم به بررسی تشبیه در شعر نزاری و ویژگی ه...

بازتاب نقش تمثیلی موجودات فراطبیعی در اسطوره و شاه نامه

اسطوره، تعریف دقیق، جامع و مانعی ندارد. صاحب نظران تعریف­های متفاوتی از آن ارایه کرده­اند، اما چون در گذشته کتابت و نوشتار وجود نداشته، به طریق نقل، سینه به سینه از پدران به فرزندان منتقل شده است. اسطوره جلوه­ای نمادین و تمثیلی از ارزش­ها و باورهای یک فرهنگ است و ریشه در اندیشه­ی ماورایی دارد که اعمال و ارزش­های پهلوانی یک قوم را برای تبیین جهان بازگو می­کند. از دیرباز تاکنون اسطوره­ها در ذهن و...

متن کامل

تلمیح در اشعار حکیم نزاری قهستانی

چکیده این پایان نامه موضوع تلمیح را که یکی از موضوعات جذاب و پرمایه ی ادبیات فارسی است مورد بررسی قرار می دهد و ضمن بررسی جایگاه تلمیح در ادبیات به بازبینی کاربرد این صنعت ادبی در دیوان نزاری قهستانی می پردازد. نزاری قهستانی از شاعران نیمه ی دوم قرن هفتم و آغاز قرن هشتم است که آثاری به نظم از خود به جای گذاشته است. اشعار وی ساده و بی پیرایه و خالی از تکلّف است و باورها و اندیشه های اسماعیلی به ...

فرهنگ لغات و ترکیبات دیوان نزاری قهستانی

نزاری قهستانی از شاعران توانا و پرکار اما گمنام قرون هفتم و هشتم هجری است که لزوم پژوهش های بیشتر در زمینه شناساندن هرچه بیشتراو، احساس میشود . تاکنون در این زمینه هیچگونه پژوهشی انجام نشده است . تنها در زمین? شرح احوال و آثار او علاوه بر تذکره نویسان ، چندتن از شرق شناسان اروپایی، تحقیق کرده و مقالاتی نوشته اند و مقالاتی نیز در فهرست مقالات ایرج افشار دربار? این شاعر معرفی شده است . امید است ت...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 41

صفحات  46- 68

تاریخ انتشار 2019-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023